بررسی متمرکز با سونوگرافی برای تروما (FAST)(Focused Assessment with Sonography for Trauma)
برای ارزیابی ترومای شکم از سونوگرافی نیز استفاده میشود که برای تجمع مایع بیش از ۲۵۰ سی سی در حفره پریتوان بسیار حساس است. بدین منظور استفاده از سونوگرافی در اورژانسها و بخشهای مراقبت ویژه در حال افزایش است و در بیماران با همودینامیک پایدار یا ناپایدار قابل استفاده است. سونوگرافی شکمی متمرکز بر تروما نمایی سریع از فضای زیر دیافراگمی، زیر کبدی، مجاری اطراف کولون، لگن و پریکارد از نظر تجمع مایع فراهم می کند اما معلوم نمیکند که این مایع از کجا منشاء میگیرد، قادر به ارزیابی خلف صفاق نبوده و پارگی روده را نیز نشان نمیدهد.
در اروپا و امریکا تکنیک FAST در حال تبدیل شدن به اولین گزینه برای بررسی ابتدایی بیماران مشکوک به آسیب شکمی است. ویژگی FAST این است که میتواند خونریزیهای احتمالی درون شکم را سریعا شناسایی کرده و توسط کسانی که رادیولوژیست نبوده و در مورد استفاده از این وسیله آموزش دیدهاند نیز انجام شود.FAST شامل بررسی ۴ ناحیه از تنه به وسیله اولتراسوند است:
ناحیه پری هپاتیک (RUQ): تجمع مایع در زیر کبد و بالای کلیه– لوب راست کبد – ضایعات کلیه راست یا فضای خلف صفاقی – تجمع مایع درون توراکس در ناحیه دندهای – دیافراگمی
ناحیه پریکاردیال (ساب زایفوئید): ضایعات پانکراس- لوب چپ کبد– تجمع مایع در پریکارد
ناحیه پری اسپلنیک (LUQ): ضایعات طحال– تجمع مایع در اطراف طحال و اطراف کولون
ناحیه لگن: تجمع مایع در قدام لگن – مثانه – پروستات– رحم و دیواره های جانبی لگن
FAST مثبت:
– در صورتی که خونریزی شناسایی شده و بیمار از نظر قلبی عروقی ناپایدار است، عمل جراحی فوری لازم خواهد بود.
– در صورتی که خونریزی شناسایی شده و بیمار از نظر قلبی عروقی پایدار است، با یک CT scan محل خونریزی شناسایی می شود.
منبع:
کتاب مراقبت در تروما(پیش بیمارستانی تا بخش اورژانس)، جلد اول، نویسنده: سیما حجازی، نسا نوغان، تهران، نشرجامعه نگر، ۱۳۹۳.