- ملاکهای تشخیصی(inclusion criteria): یعنی ملاکهایی که باید وجود داشته باشند و در نبود این معیارها نمیتوان مرگ مغزی را تایید کرد و شامل شرایط بالینی و روشهای اثباتی میباشند.
- ملاکهای رد کننده یا مخدوش کننده(exclusion criteria):یعنی ملاکهایی که در حضور آنها نمیتوان با قاطعیت و اطمینان تشخیص مرگ مغزی را مطرح کرد و شامل کاهش دمای بدن، مسمومیتهای دارویی، بیماریهای متابولیک و اختلالات اسید و باز حاد و شوک میباشند.
ملاکهای تشخیصی:
۱- شرایط بالینی احراز مرگ مغزی:
- اغما GCS: coma معادل ۳
- قطع کامل تنفس(آپنه) و عدم وجود تنفس خودبخودی بهطوریکه بیمار وابستگی کامل و قطعی به ونتیلاتور داشته باشد.
- فقدان کارکرد و رفلکسهای ساقه مغز
رفلکسهای ساقه مغز عبارتند از:
رفلکس مردمک(Pupils): اندازه مردمکها ثابت بوده و به تحریکات نوری با شدتهای متفاوت پاسخی نمیدهند.
رفلکس قرنیه(cornea reflex): در مرگ مغزی رفلکس قرنیه از بین میرود.
رفلکس آکولوسفالیک یا چشم عروسکی( doll eye reflex): در افراد سالم با چرخانیدن سریع و ناگهانی یک سر به یک سمت، چشمها به سمت مقابل حرکت میکنند ولی در مرگ مغزی این حرکات وجود ندارد و چشمها ثابت اند.
رفلکس آکولووستیبولار یا رفلکس چشمی- دهلیزی(caloric test): در بیماران با سلامت ساقه مغز با ورود ۵۰ سیسی آب یخ در یک گوش، انحراف همزمان و پایای چشمها به سمت مقابل را شاهد هستیم. در مرگ مغزی هیچگونه انحرافی در چشمها دیده نمیشود.
رفلکس سرفه( cough reflex): با ساکشن لوله تراشه بیمار این رفلکس ارزیابی میشود و در موارد مرگ مغزی هیچ واکنشی مشاهده نمیشود.
رفلکس Gag:در مرگ مغزی وجود ندارد.
۲) روشهای اثباتی:
- تست آپنه
- تستهایی که فقدان فعالیت الکتریکی مغز را نشان میدهند: EEG و پاسخ برانگیخته
- تستهایی که فقدان جریان خون مغزی را نشان میدهند: آنژیوگرافی ۴ شریانی و ایزوتوپ، CT اسکن مغز با کنتراست و MRI
منبع: کتاب پرستاری پیوند، تالیف بهرام نژاد ف و همکاران، انتشارات جامعه نگر، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۲.